Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết Việt Nam đã có hai bệnh nhân nhiễm virus Zika đầu tiên đó là bà Châu Tú Liên (64 tuổi), cư trú tại phường Phước Hòa, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa khởi phát ngày 26/3 với các triệu chứng sốt nhẹ, đau đầu, nổi ban ở hai chân và đau mắt đỏ. Bệnh nhân tự uống thuốc hạ sốt ở nhà nhưng không đỡ, đến ngày 28/3 bệnh nhân được người nhà đưa đến khám tại Bệnh viện Nhiệt đới Khánh Hòa. Tại đây kết quả xét nghiệm ngày 31/3 tại Viện Pasteur Nha Trang dương tính với virus Zika; xét nghiệm khẳng định lại tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP. HCM 4/4 đều cho kết quả xét nghiệm dương tính với virus Zika. Trường hợp thứ hai: bệnh nhân nữ, 33 tuổi, đang mang thai 8 tuần cư trú phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2, TP. Hồ Chí Minh, khởi phát ngày 29/3 với triệu chứng phát ban, viêm kết mạc, mệt mỏi và đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Quận 2 cùng ngày do lo ngại bị bệnh rubella; nhập viện, kết quả xét nghiệm ngày 31/3 và 1/4 tại Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh dương tính với vi rút Zika; sau đó kết quả xét nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ngày 2/4 và của Trường Đại học Nagasaki đặt tại Viện ngày 4/4 cũng cho kết quả dương tính với vi rút Zika. 

Hậu quả do Virus Zika gây ra:

Hiện nay đã có 59 quốc gia và vùng lãnh thổ Mỹ Latin xác nhận có bệnh nhân nhiễm virus Zika, trong đó tâm điểm là Brazil với 1,5 triệu ca. Mặc dù đến nay ít có trường hợp tử vong do virus Zika được báo cáo, tuy nhiên loại virus này có thể gây ra chứng đầu nhỏ và tổn thương não bộ đối với thai nhi trong bụng người mẹ bị nhiễm virus.

Trường hợp trẻ sơ sinh bị bệnh đầu nhỏ

Các dấu hiệu nhận biết khi bị nhiễm Virus Zika

Thời kỳ ủ bệnh (thời gian từ khi tiếp xúc cho đến các triệu chứng) của bệnh virus Zika là không rõ ràng, nhưng có khả năng là một vài ngày. Các triệu chứng tương tự như bệnh nhiễm trùng arbovirus khác như sốt xuất huyết, bao gồm sốt, phát ban da, viêm kết mạc, đau cơ và khớp, mệt mỏi và đau đầu. Những triệu chứng này thường nhẹ và kéo dài 2-7 ngày.

Gần đây ở Brazil, cơ quan y tế địa phương đã quan sát thấy sự gia tăng nhiễm virus Zika trong công chúng nói chung cũng như sự gia tăng trẻ sơ sinh bị tật đầu nhỏ ở đông bắc Brazil. Các cơ quan điều tra dịch Zika đang thấy ngày càng nhiều bằng chứng về mối liên hệ giữa virus Zika và dị tật đầu nhỏ. Tuy nhiên, cần có nhiều cuộc điều tra hơn trước khi chúng ta hiểu được mối quan hệ giữa dị tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và virus Zika. Các nguyên nhân tiềm năng khác cũng đang được điều tra.

Virus Zika được lây sang người qua vết đốt của những con muỗi bị nhiễm bệnh từ chi Aedes, chủ yếu là Aedes aegypti ở các vùng nhiệt đới. Đây cũng là loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, chikungunya và sốt vàng da.

Người dân chưa từng phơi nhiễm với virus này nên không có miễn dịch trong cộng đồng. Thứ hai, muỗi Aedes truyền virus Zika (cũng là loại muỗi gây bệnh sốt xuất huyết) rất phổ biến ở nhiều vùng trên thế giới, đặc biệt là các nước đang có dịch sốt xuất huyết lưu hành như Việt Nam.

Muỗi là tác nhân làm lây lan Virus Zika

Dịch bệnh virus Zika đã được báo cáo lần đầu tiên từ Thái Bình Dương vào năm 2007 và 2013 (tương ứng là Yap và Polynesia thuộc Pháp), và trong năm 2015 từ các nước châu Mỹ (Brazil và Colombia) và châu Phi (Cape Verde). Ngoài ra, hơn 13 quốc gia ở châu Mỹ đã thông báo nhiễm virus Zika lẻ tẻ cho thấy việc mở rộng địa bàn nhanh chóng của virus Zika.

Phát hiện Virus Zika thông qua xét nghiệm

Virus Zika được chẩn đoán thông qua PCR (phản ứng chuỗi polymerase) và phân lập virus từ các mẫu máu. Chẩn đoán bằng huyết thanh có thể khó khăn vì vi khuẩn có thể phản ứng chéo với flaviviruses khác như sốt xuất huyết, West Nile và sốt vàng da.

  Ở Việt Nam các cơ sở được chứng nhận có khả năng xét nghiệm được Virus Zika là

Hiện nay, Bộ Y tế đã chỉ định 4 điểm xét nghiệm chẩn đoán Virus Zika của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và Viện Pasteur TP HCM, phòng xét nghiệm chẩn đoán virus Zika của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM.

 Cách phòng ngừa Virus Zika

- Người nhập cảnh về từ các quốc gia có lưu hành Virus Zika chủ động tự theo dõi sức khỏe trong vòng 14 ngày. Nếu có biểu hiện sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng (bọ gậy) bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, thau rửa, dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ. Lật úp các dụng cụ không chứa nước. Thường xuyên thay nước bình hoa. Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.

Người dân phải tiêu diệt lang quăng

- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

                                                                                      Trần Thị Lệ - phòng Kiểm dịch