Thứ trưởng NN-PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định, việc kiểm soát hệ thống giết mổ có vai trò quan trọng trong kiểm soát dịch bệnh, an toàn thực phẩm trong chuỗi giá trị các sản phẩm chăn nuôi. Bên canh đó, kiểm soát phúc lợi động vật ở các cơ sở giết mổ cũng là cơ sở quan trọng để xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi.
Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, các tỉnh, thành phố cần tập trung vào cơ chế chính sách để thu hút nhà đầu tư vào cơ sở giết mổ. Các địa phương cần tăng cường nguồn ngân sách cho quản lý, đặc biệt là hệ thống thú y các cấp, tập trung chỉ đạo, giám sát 100% các cơ sở giết mổ.
Thứ trưởng yêu cầu Cục Thú y phải tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ thú y ở cơ sở, làm tốt truyền thông và nâng cao kiểm soát các cơ sở giết mổ, những nguy cơ mất an toàn thực phẩm tại các cơ sở. Đồng thời, hợp tác quốc tế với các tổ chức quốc tế để Việt Nam có điều kiện tốt quản lý cơ sở giết mổ, đảm bảo an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNT, các cơ quan thuộc Bộ đã và đang phối hợp rất hiệu quả với UBND, các Sở, ngành các địa phương đã tổ chức triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để tăng cường năng lực hệ thống ngành thú y bảo đảm thực thi tốt công tác phòng chống dịch bệnh động vật, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ động vật và quản lý an toàn thực phẩm đã góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Các địa phương đã có nhiều chính sách khuyến khích đầu tư xây dựng các chuỗi cơ sở chăn nuôi, cơ sở giết mổ, sơ chế, chế biến động vật và sản phẩm động vật, do đó số lượng cơ sở giết mổ công nghiệp, bán công nghiệp tăng lên đáng kể, số cơ sở giết mổ thủ công, nhỏ lẻ đã giảm.
Bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú y cho biết, hiện cả nước có 463 cơ sở giết mổ động vật tập trung đang hoạt động, công suất trên 349.000 trâu bò, 8,7 triệu con lợn và 78,6 triệu gia cầm 5 tháng đầu năm 2023. Trong đó, các cơ sở giết mổ tập trung công nghiệp đều do các tập đoàn, công ty quy mô lớn hoặc liên doanh với nước ngoài đầu tư bài bản với kinh phí rất lớn. Các cơ sở này đều giết mổ trên dây chuyền công nghiệp, quy trình giết mổ, sơ chế, chế biến hiện đại, có hệ thống kho lạnh để bảo quản sản phẩm động vật sau khi giết mổ trong cùng một khu vực sản xuất đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.
Cả nước vẫn có 24.654 cơ sở giết mổ động vật nhỏ lẻ. Trong đó, chỉ 7.362 cơ sở có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, số còn lại 17,292 (trên 70%) không có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và không được chính quyền địa phương cho phép hoạt động. Nhiều địa phương có trên 1.000 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ như Nam Định, Thanh Hóa, Hải Dương… Mặc dù các địa phương này đều không phải tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế không phải khó khăn, nhưng việc kiểm soát giết mổ vẫn chưa chuyển biến tích cực do chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức.
Trong khi đó, một số địa phương như Đà Nẵng, Bà Rịa -Vũng Tàu, Bình Phước, Cần Thơ báo cáo không có cơ sở giết mổ nhỏ lẻ. Đây là những địa phương có sự quan tâm, vào cuộc rất tích cực của chính quyền địa phương nên việc quản lý giết mổ động vật có chuyển biến rõ rệt, bà Nguyễn Thu Thủy đánh giá. Bà Thủy cũng chỉ ra những khó khăn trong kêu gọi đầu tư vào lĩnh vực giết mổ động vật như kinh phí đầu tư lớn, thu hồi vốn chậm, bố trí địa điểm khó khăn, thủ tục thuê đất phức tạp, chi phí sản xuất lớn…
Trước thực trạng trên, bà Nguyễn Thu Thủy kiến nghị có cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn là các cá nhân, tổ chức khi đầu tư vốn xây mới cơ sở giết mổ động vật tập trung. Tiếp tục ban hành chính sách ưu đãi về thuế, vay vốn và đất đai… để thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng các cơ sở giết mổ tập trung. Bên cạnh đó, UBND các tỉnh, thành phố cần rà soát, phê duyệt mạng lưới cơ sở giết mổ động vật tập trung trên địa bàn tỉnh, trong đó mỗi huyện phải có ít nhất 1 cơ sở giết mổ động vật tập trung.
Trên cơ sở các báo cáo tham luận và các ý kiến phát biểu, Hội nghị đã đưa ra một số giải pháp để triển khai trong thời gian tới như sau:
- Tổ chức rà soát, xây dựng mạng lưới cơ sở giết mổ động vật tập trung theo quy định của Luật Thú y, Luật Quy hoạch và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chị thị số 02/CT-TTg ngày 14/01/2023.
- Ban hành chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện chuyển đổi ngành nghề cho lực lượng lao động sau khi ngưng hoạt động cơ sở giết mổ thủ công.
- Các chủ đầu tư nhà máy giết mổ công nghiệp cần cung cấp những chính sách hỗ trợ ban đầu nhằm tạo điều kiện cho các thương lái đưa gia súc vào giết mổ như giảm giá chi phí giết mổ, cho phép chủ gia súc tham quan, giám sát việc thực hiện giết mổ tại nhà máy...
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ 4.0 trong công tác kiểm dịch động vật, quản lý kiểm soát giết mổ động vật, sản phẩm động vật; xây dựng Hệ thống thông tin kiểm soát giết mổ, kiểm tra vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm qua việc tạo cơ sở dữ liệu các cơ sở chăn nuôi, cơ sở giết mổ động vật và truy xuất nguồn gốc gia súc, gia cầm đưa vào giết mổ tại địa phương.
- Kiện toàn hệ thống thú y các cấp của địa phương, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, tập huấn cho nhân viên thú y về công tác kiểm tra vệ sinh thú y, kiểm soát giết mổ nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ phục vụ công tác quản lý và để đáp ứng yêu cầu của đề án vị trí việc làm.
- Tổ chức tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh, buôn bán, giết mổ, sơ chế, chế biến nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc tuân thủ và thực hành tốt quy trình giết mổ, sơ chế, chế biến để bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm; đồng thời tuyên truyền nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, không sử dụng các sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, không đảm bảo vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm.
- Phổ biến các mô hình quản lý giết mổ, xây dựng cơ sở giết mổ phù hợp cho các tỉnh miền núi nói chung nhằm quản lý, kiểm soát giết mổ động vật bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm hiệu quả./.
Tống Thanh Lộc, sưu tầm từ nguồn https://cucthuy.gov.vn và https://nongnghiep.vn