Dự án được thực hiện tại 6 nước ở châu Phi và châu Á, trong đó có Việt Nam. Đồng Nai là tỉnh được lựa chọn để thí điểm thực hiện từ tháng 10-2021, với sự điều phối của Trường Đại học Y tế công cộng, mạng lưới Một sức khỏe các trường Đại học ở Việt Nam, Trường ĐH Tufts Hoa Kỳ.  Sau hơn 3 năm triển khai, dự án đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Hội nghị diễn ra từ ngày 23-26/01/2024, tại Hội trường Phòng họp T2, khách sạn Mansion Park, số K73, đường D8, Khu phố 7, phường Thống Nhất, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.

Thành phần tham dự: Lãnh đạo và chuyên viên các Sở, ban ngành, chuyên viên các ban ngành liên quan của 3 huyện: Vĩnh Cửu, Định Quán và Tân Phú, ban quản lý dự án Trường ĐHYTCC, cán bộ dự án STOP Spillover Việt Nam và các đại biểu khác.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Giám Đốc Sở NN-PTNT ông Trần Lâm Sinh, nhận xét về tính bền vững và khả năng nhân rộng mô hình, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai có nhiều dự án về ĐVHD nhưng chỉ dự án STOP Spillover có cách tiếp cận Một sức khỏe và triển khai can thiệp an toàn sinh học (ATSH) tại cấp trại nuôi quy mô hộ gia đình nhằm ngăn chặn tận gốc nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Các biện pháp ATSH thử nghiệm do chính người nuôi ưu tiên lựa chọn thực hiện, và chính họ đã thay đổi nhận thức về việc sử dụng bảo hộ lao động là để giảm nguy cơ lây truyền mầm bệnh; mô hình xử lý chất thải vật nuôi được người nuôi hào hứng tham gia cho thấy mang lại nhiều lợi ích. Quy chế phối hợp liên ngành do dự án hỗ trợ xây dựng đã gắn kết ngành Kiểm lâm, Thú y, Y tế và chính quyền các cấp trong chủ động phòng ngừa, phát hiện và phối hợp ứng phó khi có dịch và ổ dịch từ các trại nuôi ĐVHD.

                  

            Đại diện dự án STOP Spillover bà Nguyễn Thị Ngọc Hà phát biểu

 Đại diện bên dự án STOP Spillover bà Nguyễn Thị Ngọc Hà cho biết, nhóm nghiên cứu ưu tiên tập trung vào virus SARS, MERS-CoV và SARS-CoV-2.  Đồng Nai là địa phương đầu tiên ở Việt Nam được chọn triển khai dự án. Đối tượng hướng tới là các loài động vật hoang dã như: cầy, dúi, nhím, nai., tập trung trọng điểm tại ba huyện có lượng chăn nuôi động vật hoang dã nhiều là: Vĩnh Cửu, Tân Phú, Định Quán. Ngoài ra, dự án đã tiếp cận 20/57 trại nuôi cầy hương, 17/50 hộ nuôi dúi, 6/30 hộ nuôi nhím, 20/154 hộ nuôi nai, 16/50 hộ nuôi dúi, 5/30 hộ nuôi nhím và 20/154 hộ nuôi nai đăng ký tham gia hoạt động thí điểm của dự án. Cách thức tiếp cận của dự án xuyên suốt trong quá trình triển khai, cách tiếp cận một sức khoẻ, đa nghành. Mục tiêu chính đó chính là góp phần nâng cao năng lực cho đối tác, cộng đồng trong việc giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ động vật sang người. Năm 2024 dự án đã được Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt tại Quyết định số 4514/QĐ-BYT ngày 14/12/2023, dự án STOP Spillover sẽ triển khai 5 hoạt động, bao gồm: (1) Tăng cường phối hợp liên ngành trong phòng chống bệnh truyền lây từ động vật sang người; (2) Xây dựng và thí điểm chương trình cấp chứng nhận an toàn sinh học cho cơ sở chăn nuôi động vật hoang dã; (3) Chăm sóc, dự phòng, quản lý sức khỏe động vật hoang dã gây nuôi; (4) Các biện pháp can thiệp để giảm thiểu nguy cơ lan truyền dịch bệnh từ động vật hoang dã và các sản phẩm từ động vật hoang dã lưu hành trên thị trường; (5) Chiến dịch truyền thông giảm thiểu nguy cơ lây lan của dịch bệnh từ động vật sang người dựa vào cộng đồng.

Nói về tính hiệu quả trong tiếp cận và thực hiện dự án của các hộ nuôi ĐVHD, BS Phan Văn Phúc, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, CDC Đồng Nai nhận xét: “Ngành Y tế có nhiều năm làm việc trực tiếp với cộng đồng và thấy rằng chỉ khi bà con nhận thức được nguy cơ mầm bệnh có thể lây từ động vật sang người thì mới có động lực để thực hành ATSH. Trong một thời gian ngắn, dự án đã thu hút được các trang trại nuôi quy mô lớn tham gia là một hướng đi đúng trong can thiệp rủi ro. Cách tiếp cận Một sức khỏe có thể huy động sự tham gia của lực lượng Y tế, Thú y, Kiểm lâm, chính quyền và người nuôi là phù hợp với bối cảnh nuôi ĐVHD quy mô hộ gia đình như ở Đồng Nai”.

Theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới, 70% các loại dịch bệnh mới nổi, tái nổi hiện nay đều có nguồn gốc từ động vật. Nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm như Covid-19 đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên thế giới. Do vậy, thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa các tác nhân lây truyền dịch bệnh từ động vật sang người có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm an toàn sức khỏe cộng đồng.